MALA – gebedsketting
Een Mala heeft van oorsprong een heilige achtergrond, maar raakt heden ten dage in onze westerse wereld ook weer steeds meer ingeburgerd en wordt gebruikt als:
- Een creatieve impuls om zelf op geïnspireerde wijze een eigen Mala samen te stellen.
- Een machtige stap op weg naar Verlichting
- Als praktisch hulpmiddel (telraam) om je beter te leren focussen en concentreren tijdens meditatie, mantra of gebed.
Mijn eigen Mala met 108 kralen@MariavanderGeest
Wat is een Mala
Mala betekent ‘hemelse krans’ en wordt gebruikt voor reflectie, yoga beoefening, reiniging van chakra’s of kristallen. Een Mala dragen heeft voor boeddhisten en hindoes een heilige betekenis. Zij kan natuurlijk door iedereen gemaakt en gedragen worden, maar dient vooral voor hen die zelfbewuster vorm wil geven aan haar/zijn leven. De bidsnoer zal namelijk leiden tot een vreedzamer leven.
Een Mala is een korte benaming voor wat wordt aangeduid als Mala kralen ketting, yoga kralen, Rozenkrans, Rudraksha kralen, japa mala, juzu, meditatiekralen of gebedskralen.
De Tibetaanse gebedssnoer (Mala) bestaat gewoonlijk uit 108 kralen die gebruikt worden om de volledige rondgang tijdens een mantra, gebed of meditatie te tellen met gesloten ogen, voelend en meelopend met de vingers. Tijdens een volledige rondgang met een Mala, stellen de eerste 100 kralen een complete gebed voor.
De 8 kralen die dan nog overblijven staan symbool voor de inventarisatie van onze dagelijkse ‘fouten’ en deze te heroverwegen in gebed. Deze 8 kralen worden gezien als een dagelijks offer aan God.
Een volledige rondgang met de mala stelt symbolisch de terugreis van de mens weer naar God. Wij dienen allen deze reis te maken, om ons los te maken van het Rad van reïncarnatie.
Het doel van de door onszelf te rijgen 108 kralen ketting is, dat alle onderdelen en kralen een ware afspiegeling vormen van ons hogere bewustzijn, onze ware ziel, onze universele Geest, die de 108 fasen moet doorlopen op haar reis naar verlichting.
Hoe gebruik je de Mala
Om tijdens een meditatie je mantra’s te tellen, drapeer je de Mala over de middelvinger of ringvinger (liever niet over je wijsvinger, want deze staat voor het ego). Nadat je een mantra of gebedstekst hebt gereciteerd, gebruik je je duim om één kraal door te schuiven.
Wat zijn de onderdelen van een Mala of Gebedsketting
Elk onderdeel van de 108 tellende kralenketting of armband, heeft een diepere betekenis. Zo hebben de draad, de verschillende soorten kralen, de kwasten, de knopen, de tellers en soms ook andere componenten, allemaal een eigen betekenis. Hieronder volgen de 8 vaste onderdelen met uitleg.
1) Waarom juist 108 kralen?
- 108 is een heilig gewijd getal in uiteenlopende oosterse religies, waaronder hindoeïsme, boeddhisme en jaïnisme.
- In Cambodja bevindt zich de Angkor Wat tempel, een Hindoe tempel, waarin zich een afbeelding bevindt van een slang waaraan wordt getrokken door 108 goden en demonen. De 54 goden trekken in de ene, de 54 demonen in de andere richting.
- De grote boeddhistische tempels kennen 108 treden.
- In de astrologie zijn er 12 huizen en 9 planeten, 12 x 9 = 108.
- 108 = 4×27, en dat is 3×9, en dat is weer 3×3 welke verwijst naar de drie oer principes: iets ontstaat (Brahma), iets is er (Vishnu), en iets verdwijnt (Shiva).
- Tibetaans-boeddhistische gebedssnoeren bevatten 108 kralen (soms 111). Zen priesters dragen om hun polsen juzu, dit is een boeddhistisch gebedssnoer bestaande uit 108 kralen.
- In de Lankavatara Sutra stelt de Bodhisattva Mahamati aan Boeddha 108 vragen en in datzelfde hoofdstuk noemt Boeddha 108 ontkennende uitspraken.
- Op boeddhistische scholen wordt er geleerd uit te gaan van het bestaan van 108 gevoelens. Dit aantal zou volgens Bhante Gunaratana worden bereikt door af te tasten of onze zintuigen reuk, tastzin, smaak, gehoor, zicht en bewustzijn: pijnlijk, plezierig of neutraal zijn en hierin onderscheidt te leren maken of ze intern (door ons zelf van binnenuit) worden voortgebracht, of extern (afkomstig van buitenaf) overgenomen worden, en dit vervolgens weer te splitsen naar verleden, heden en toekomst. Dit zou dan 6 × 3 × 2 × 3 = 108 gevoelens op kunnen leveren.
- In Japan worden in de boeddhistische tempels bij de jaarwisseling 108 keer de klok geluid ter afsluiting van het oude jaar en verwelkoming van het nieuwe. Elke klokslag representeert een van 108 wereldlijke verleidingen die een mens moet weerstaan om Nirwana te bereiken.
- De hindoegoden hebben 108 namen. Het reciteren van deze namen gaat vaak vergezeld door het tellen met een Mala van 108-kralen tijdens religieuze ceremonies.
- De diameter van de Zon is 108 keer de diameter van de Aarde.
- De afstand van de Zon tot de Aarde is 108 keer de diameter van de Zon.
- De gemiddelde afstand van de Aarde tot de Maan is 108 keer de diameter van de maan. Er werd gezegd dat de grote zieners uit de Vedanta-filosofie deze relatie kende. Hierdoor zou 108 een bijzonder getal zijn in Vedantische teksten.
- De hoeken van een regelmatige vijfhoek zijn 108 graden.
- Stonehenge heeft een diameter van ongeveer 108 voet.
- Activatie van 108 energielijnen die ons lichaam rijk is ter stimulering van ons hartchakra.
2) Teller of Tussenin Kralen
Teller en Tussenin kralen in de Mala worden gebruikt om de gedachten terug te brengen tijdens het mediteren als de geest afdwaalt. De tussenin kraal brengt ons bewustzijn terug naar ons hartcentrum of mantra. Als onze vingers over de ketting bewegen, voelen we de onderlinge verschillen tussen de diverse kralen en de tussenruimtes, waardoor we opmerkzaam worden gemaakt:
- of we nog gefocust zijn
- of in welk stadium we van ons mantra-gebed verkeren
- maar deze kraal kan ook verbonden zijn aan een bepaalde intentie die we aan een bepaalt soort kraal toekennen. Teller of Tussenin kralen in een Bidketting zijn dus een ouderwets middel om mensen te helpen gefocust te blijven tijdens het mediteren. Ze lijken ons steeds opnieuw in te ‘fluisteren’ Ben je hier?
Zodra je een wat meer ervaren meditatie beoefenaar bent geworden en wat meer over de kracht van de focus gaat beschikken , kun je kiezen voor een Mala die geen tegenkralen heeft.Ook de intervallen waarin de Teller of Tussenin kralen zijn geplaatst, hebben een betekenis. In de Tibetaanse stijl worden de Tussenin kralen meestal geplaatst op elke 27e kraal. Andere variaties zijn ook mogelijk, maar in het algemeen zijn ze een veelvoud van het getal 9 of gelijke delen van het getal 108, zoals 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 27, 36 of 54. Hoe meer tegenkralen worden gebruikt, des te meer intenties je aan jouw Mala kan meegeven tijdens je meditatie, of mantra.
3. De draad
De draad vertegenwoordigt de band of relatie die we met elkaar hebben in het heelal.Het verbindt de kralen en vormt als één verbindingskanaal de kralen die ook voor de verschillende planeten staan (zie eignde artikel) met het totale universum. De draad staat dus eigenlijk symbool voor het eenheidsbewustzijn en brengt tot uitdrukking dat alles met elkaar verweven is.
De kralen staan voor gemanifesteerde vormen van het BonLicht, waar alles van oorsprong uit vandaan komt. De Mala vertegenwoordigt een heel Lichtstelsel, opgebouwd uit een mozaïek van sterrenstelsels.
- De Knopen Tussen De Kralen
De knopen tussen de kralen fungeren als tussen ruimtes, waardoor ze elkaar nauwelijks raken en ons niet af kunnen leiden door rinkelende geluiden tijdens gebed of meditatiegebruik . Tevens zal bij het breken van je draad niet alle kralen er in één keer vanaf rollen! - De Guru-kraal (leraar), Meru-kraal, Sumeru-kraal of Paradijskraal
Deze kraal staat voor de heilige berg Kailash in Tibet, de verblijfplaats van Lord/Lady Shiva en wordt door de Hindoes Meru genoemd. De berg is het pad dat 108 keer om de berg heen slingert naar de stad van Indra. Men zegt: Het Pad dat de pelgrims leidt naar de sterren waar de goden bijeen komen en waar de dode zielen wachten op reïncarnatie, in het middelpunt van het heelal. De Guru-Kraal, Meru of Sumeru-kraal, is dan de 109e kraal. Deze kraal staat symbool voor God & Godin. Bij het beoefenen van deze meditatie mag de Guru-kraal nooit worden overgeslagen, want dat zou weinig respectvol zijn naar de eigen goddelijke leraar.
Vervolgens dient moet men de Mala om te keren en terug te gaan in de omgekeerde richting. - Het Kwastje of Tassel
Deze vertegenwoordigt onze Goddelijke verbinding, aangezien het dé schakel is tussen de meditatiekralen en de heilige Guru-Kraal.
Het Kwastje of de Tassel houdt het Goddelijke en het Aardse, het Vrouwelijke en het Mannelijke stevig gebundeld bij elkaar en is een uiting van de Verlichte staat, op weg naar eenwording met de Heilige Geest: De Turiya (het éénzijn, het ‘volmaakt-bewust-zijn’. Deze bewustzijnstoestand is aanwezig in de stilte. In de stilte ben je op natuurlijke wijze verbonden met het bestaan. - De soorten kralen
Elk type kraal heeft zo zijn eigen symbolische waarde door er een eigen betekenis aan te geven. Het kunnen naast kristallen en (half)edelstenen ook zaden, schelpen, houten kralen of Rudraksha’s zijn.
Zoek daarom altijd vóór je aan de slag gaat datgene bij elkaar waar jij jouw eigen hart-intenties aan zou willen gaan verbinden. - Uitleg en voorbeelden van de Rudraksha kralen
Deze kralen zijn van oorsprong op natuurlijke wijze gewijd aan de Deity (goden en godinnen), Mantra’s en Planeten.
Rudraksha kralen symboliseren de tranen van Lord/Lady Shiva en zorgen voor een goede gezondheid en bescherming. God Shiva mediteerde op het welzijn van de mensheid en liet tranen van medeleven opkomen. De tranen kristalliseerden na het raken van de aarde en veranderde in Rudraksha’s. Sindsdien zijn het heilige bessen voor de hindoes die veelal worden gebruikt voor het maken van gebedssnoeren/Mala’s.
Rudraksha kralen worden als zeer heilig beschouwd en werken genezend in op de eigenaar of gebruiker. In de Veda’s worden de Rudraksha’s ook genoemd als Ayurvedisch medicijn. Rudraksha’s variëren in grootte van 3 mm tot 40 mm. De kleinere zijn het zeldzaamst en meest kostbaar. De kralen hebben een zeer lange levensduur, bekend is dat zij tot wel acht generaties kunnen stand houden. Elke kraal hoort een aantal facetten of parten aan de buitenkant te hebben, die mukhi’s worden genoemd. Het aantal mukhi’s varieert van 1 tot 21. Elk nummer heeft een eigen betekenis en kent specifieke eigenschappen met bijhorende voordelen.
De heilige betekenis van de verschillende Rudraksha vormen heb ik gevonden op: www.rudraksha-center.com/types-of-rudraksha.html
|
One Mukhi (Face) Rudraksha This type of Rudraksha symbolizes Lord Shiva himself. Generally it comes in the shape of cashew nut or half moon. This is the supreme Rudraksha for anyone who want to enjoy all the worldly blessings as well as get devoted to the supreme power. A person wearing this rudraksha becomes Fearless and no amount of negative powers or enmity can affect him. The power of concentration increases, all his sins are destroyed and a feeling of contentment and happiness comes along with Spirituality. The wearer of this Rudraksha begins to feel a detachment from worldly affairs and his inclination towards the supreme power i.e. God increases. This is the only Rudraksha that provides Health, Wealth and Happiness in true sense as it also enhances the Spiritual Growth of the wearer. Mantra : ‘ Om Hreem Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Sun ‘ |
|
Two Mukhi (Face) Rudraksha Two mukhi Rudraksha symbolizes the combined form of Lord Shiva and Goddess Parvati. Therefore, it is also known as the UNITY Rudraksha as it brings about unity for its wearer. This Rudraksha helps in harmonizing relations between two individuals (Husband-Wife, Father-Son and Friends etc.) thereby making happier and lasting relations. A 2 mukhi Rudraksha frees a person from even the sin of a cow slaughter. It gives a blessing of happy family, improved relationships with all people around as well as getting a suitable match. Mantra : ‘ Om Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Moon ‘ |
Three Mukhi (Face) Rudraksha A three Mukhi Rudraksha has three natural lines or Mukhas on its surface. The ruling deity of this Rudraksha is Lord Agni (Fire). This Rudraksha destroys all the sins done by a person in his past life and makes him pure on a spiritual level like Agni does with all those who come in its contact. This Rudraksha should also be worn to get rid of Inferiority Complex as well as from Fear of unknown. It is helpful for those people also who experience self hatred or mental stress and it makes a person energetic via freeing him from laziness. Mantra : ‘ Om Kleem Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Mars ‘ |
|
|
Four Mukhi (Face) Rudraksha A four Mukhi Rudraksha have four lines (Mukhas) on its surface. The ruling deity of this Rudraksha is Lord Brahma (One of the Gods of Hindu Trinity) who is the creator of universe as well as the bestower of knowledge and creativity. A wearer of this Rudraksha becomes more knowledgeable since his powers of concentration and learning are increased manifold as well as his memory power also increases and therefore he is able to retain whatever knowledge he acquires. This Rudraksha also positively affects speech of the person so that he is able to use it for his advantage. Students who wear this Rudraksha are able to do better in their studies due to increased memory power and concentration. Mantra : ‘ Om Hreem Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Mercury ‘ |
|
Five Mukhi (Face) Rudraksha A five Mukhi Rudraksha has got 5 natural lines (mukhas) on its surface. The ruling deity of this Rudraksha is Lord “Kalagni” which is a form of Lord Shiva. This is a most commonly found Rudraksha & it destroys the “Bad Karmas” of the present life, thereby making the wearer pure and his mind become peaceful and calm. This Rudraksha removes sins of various kinds which have been committed by a person in the present life. This Rudraksha has been highly regarded in Ancient Texts and Scripts and it has been given the status of ” Dev Guru Rudraksha ” because of the fact that its ruling planet is Jupiter who is the Guru of Gods. This Rudraksha also protects a person from Accidental Deaths and it is also very important in any kind of Saadhna or Meditation. A five mukhi Rudraksha also gives a person Name, Fame and Mental Peace. Mantra : ‘ Om Hreem Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Jupiter ‘ |
|
Six Mukhi (Face) Rudraksha A Six Mukhi Rudraksha has six lines (Mukhas) on it surface. The ruling deity of this Rudraksha is Lord Kartikeya who is the second son of Lord Shiva and is also the chief of the celestial army. Therefore the wearer of this Rudraksha gets courage as well as wisdom by the blessings of Lord Kartikeya. This Rudraksha also increases the will power and the power of expression and hence, Leaders & Actors who have to perform or give speeches can derive benefits by wearing this bead. It is said that wearer of this Rudraksha is blessed by Goddess Parvati, Goddess Maha Lakshmi as well as Goddess Saraswati since all of them have blessed Lord Kartikeya who is the ruling Deity of this Rudraksha. Hence, the wearer of this Rudraksha is bestowed with Health, Wealth & Happiness as well as all the Luxuries, Pleasures and Comforts of Life since the ruling planet of this Rudraksha is planet Venus. Mantra : ‘ Om Hreem Hoom Namah ‘ Ruling Planet : ‘ Venus ‘ |
|
Seven Mukhi (Face) Rudraksha A Seven mukhi Rudraksha has seven lines ( mukhas) on its surface. The ruling deity of seven Mukhi Rudraksha is Goddess Maha Lakshmi (Goddess of wealth) and the ruling planet is Saturn. Hence, the wearer of this Rudraksha gets wealth and prosperity by the blessings of Goddess Maha Lakshmi & he is also relieved of malefic or adverse affects of planet Saturn if the same is badly placed in one’s horoscope or if the wearer is under the major or minor affliction of Saturn known as Saturn Sade Sati and Small Panoti respectively. This Rudraksha is also related to the 7 sages (Saptarshi) and the wearer is bestowed with good Health and Wealth by their blessings. This Rudraksha is also very good for getting Success in Business and Increased profits if it is used in combination with 8 mukhi Rudraksha. This Rudraksha is also said to help in regaining block funds as well as for attracting wealth and therefore it is said to be extremely good for businessmen as well as for those also who are in a Job and want Success, Happiness, Promotion and Wealth. As per Ancient Vedic Texts, there are seven divine snakes who reside in the seven mukhas of this Rudraksha and therefore a person wearing this Rudraksha is protected from poisoning of any kind. Since this Rudraksha is blessed by many powerful Gods and Goddesses, the wearer is able to get good Name & Fame, Progress and Wealth as well as Good Luck by the blessiings of Goddess Maha Lakshmi, Saptrshi, seven Divine Snakes, seven Divine mothers as well as planet Saturn. Mantra : ‘ Om Hoom Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Saturn ‘ |
|
Eight Mukhi (Face) Rudraksha The ruling deity of 8 mukhi Rudraksha is Lord Ganesha who is also known as “Vighna Harta” i.e. the remover of obstacles. Hence, the wearer of this Rudraksha is able to get Success in every venture by the blessings of Lord Ganesha. One of the most important effect of this Rudraksha is that it removes obstacles so that the wearer is able to achieve Success easily thereby leading to a happier life. This Rudraksha is said to be related to Lord Kartikeya as well who is the Elder Son of Lord Shiva. This Rudraksha also increases the stability of mind so that the wearer is able to remain more peaceful and calm. Any person who is desirous of getting Name, Fame and Leadership qualities should also wear this Rudraksha. Mantra : ‘ Om Hoom Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Rahu ‘ |
|
Nine Mukhi (Face) Rudraksha The ruling deity of 9 mukhi Rudraksha is Goddess Maha Durga and it is believed that all the 9 incarnations of Goddess Durga (Shailputri, Brahmacharni, Chandraghanta, Kooshmanda, Skandmata, Katyayani, Kalratri, Maha Gauri & Siddhi Datri) reside in this Rudraksha and hence, the wearer of this Rudraksha is blessed by all of them. This Rudraksha is blessed by Lord Kaal Bhairav and Yamraj who is the Lord of Death and hence, its wearer is no more afraid of Death. This Rudraksha is said to make a person fearless and he is blessed with energy, power, dynamism and fearlessness which leads to a better self confidence thereby helping him achieve Success, Name & Fame. The wearer of this Rudraksha gets blessings which are received by fasting for the 9 days of Navratras. It is said that this Rudraksha also protects a person from the malefic effects of all the 9 planets. Mantra : ‘ Om Hreem Hoom Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Ketu ‘ |
|
Ten Mukhi (Face) Rudraksha 10 Mukhi Rudraksha represents Lord Vishnu who is the preserver of entire universe. It helps the wearer to overcome difficult times and ensures that the wearer & his family are protected by the blessings of Lord Vishnu. It also represents Gods of all the ten directions whose blessings are also showered on its wearer. All sins done by the ten human organs are destroyed by wearing this rudraksha. This Rudraksha is also blessed by Yamraj who is the God of Death and hence the wearer is saved from untimely death. It is also blessed by Das Maha Vidya ( 10 incarnations ). This Rudraksha also protects a person from any kind of Black magic, Evil Eye etc. since it controls and eliminates all kinds of Evil beings. This Rudraksha pacifies all the 9 planets and it is also a very good tool to remove Vastu faults of a place. Hence, the wearer of this Rudraksha is blessed by several Gods as well as he is protected from the negative effects of all the 9 planets, Black Magic and Evil Eye. Mantra : ‘ Om Hreem Namaha ‘ Ruling Planet : None |
|
Eleven Mukhi (Face) Rudraksha Eleven Mukhi Rudraksha is represented by Eleventh Rudra i.e. Lord Hanuman who is the Lord of Courage, Bravery and Adventure. Therefore its wearer gets a feeling of right actions, courage and he fears nothing. If a person wished to donate something for a good cause but could not do that due to any reason, then his wish is considered completed by merely wearing this Rudraksha. This Rudraksha is also blessed by Lord Indra and therefore the wearer is bestowed with all the Fortunes and Luxuries of life.Mantra : ‘ Om Hreem Hoom Namaha ‘ Ruling Planet : None |
|
Twelve Mukhi (Face) Rudraksha 12 Mukhi Rudraksha is ruled by Surya ( Lord Sun ) who creates a powerful Aura around the wearer. If the Planet Sun is Malefic in the wearers horoscope, then its negative effects are also pacified by this Twelve Mukhi Rudraksha. This Rudraksha improves the Administrative capacity of a person and therefore it is very good for Administrators, Businessmen, and Politicians who should wear this Rudraksha for Name, Fame, Wealth and Power. This Rudraksha is said to possess the Brilliance, Luster, Radiance and Strength of Lord Sun and hence, the wearer is bestowed with all these virtues. The wearer also gets protection from diseases, worries, fear of armed people and wild animals. Mantra : ‘ Om Kraum Sraum Raum Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Sun ‘ |
|
Thirteen Mukhi (Face) Rudraksha 13 Mukhi Rudraksha represent “Lord Kaamdev and Lord Indra” (King of the Gods). It is a very rare bead and it gives immense Wealth and the Position of Authority to its wearer. A person who wears is liked by all those people who interact with him by the blessings of Lord Indra. Hence, a person is able to achieve great heights of Success in his life by wearing this Rudraksha. A person wearing this Rudraksha is said to achieve perfection in Alchemy, Research work and Medicines. A person is able to enjoy all the Luxuries of life and he is able to lead a happy and satisfactory life. Since Lord Indra is the king of all the other Gods, a wearer of this Rudraksha is blessed by all the other Gods as well. A person desirous of getting Knowledge, Good Oratory and Debating power should use this Rudraksha. Mantra : ‘ Om Hreem Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Venus ‘ |
|
Fourteen Mukhi (Face) Rudraksha 14 Mukhi Rudraksha is also known as a Divine Gem ( Dev Mani ). This Rudraksha is considered to have come directly from the eyes of Lord Shiva who himself wears this bead. This Rudraksha activates the Ajna Chakra located between the two Eyebrows thereby giving the wearer an ability to visualize the future so that he is able to make correct decisions. This Rudraksha also represents the 3rd eye of Lord Shiva and hence the wearer is protected from all kinds of Negativity, Negative Energies and Enemies. The wearer of this Rudraksha becomes a favourite of Lord Shiva and he is blessed by both the Shiva and the Shakti. Not only his present becomes better but his future also becomes brighter. This Rudraksha start giving its results very quickly and hence the name Dev Mani. Mantra : ‘ Om Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Saturn ‘ |
|
Gauri Shankar Rudraksha Two naturally joined Rudrakshas are known as Gauri Shankar Rudraksha. It represents a combined form of Lord Shiva and Goddess Parvati. This is a very powerful Rudraksha for improving relations between husband-wife, family and friends, and is considered as a best Rudraksha for bringing peace and happiness in the family. Those people who want to find a suitable match for marriage should wear this Rudraksha. Couples who are childless should also wear this Rudraksha. Mantra : ‘ Om Gauri Shankaraye Namaha ‘ Ruling Planet : ‘ Moon ‘ |
Bronnen:
www.artsofbeing.nl/info-mala
www.malakamala.com/blogs/news/62615235-what-does-each-part-of-a-mala-mean-the-significance-of-a-mala
www.malaspirit.nl/over-rudraksha-mala-sieraden/
www.rudraksha-center.com/types-of-rudraksha.html
Bewaren
Bewarenwww.sterrenpoort.com
Beware
Beware
B
Bewaren